სიახლეები

2023 წლის 21 ივნისი

ვაშინგტონი, კოლუმბიის ოლქი - ეკონომიკური იძულება დღეს საერთაშორისო ასპარეზზე ერთ-ერთ ყველაზე აქტუალურ და მზარდ გამოწვევად იქცა, რამაც შეშფოთება გამოიწვია გლობალური ეკონომიკური ზრდის, წესებზე დაფუძნებული სავაჭრო სისტემისა და საერთაშორისო უსაფრთხოებისა და სტაბილურობისთვის პოტენციური ზიანის შესახებ. ამ საკითხს ამძიმებს ის სირთულე, რომელსაც მსოფლიოს მთავრობები, განსაკუთრებით მცირე და საშუალო ზომის ქვეყნები, აწყდებიან ასეთ ზომებზე ეფექტური რეაგირების თვალსაზრისით.

ამ გამოწვევის გათვალისწინებით, აზიის საზოგადოების პოლიტიკის ინსტიტუტმა (ASPI) უმასპინძლა ონლაინ დისკუსიას „ეკონომიკური იძულების წინააღმდეგ ბრძოლა: კოლექტიური მოქმედების ინსტრუმენტები და სტრატეგიები”, 28 თებერვალს, მოდერატორივენდი კატლერი, ASPI-ის ვიცე-პრეზიდენტი; და მონაწილეობსვიქტორ ჩა, სტრატეგიული და საერთაშორისო კვლევების ცენტრის აზიისა და კორეის საკითხებში უფროსი ვიცე-პრეზიდენტის თავმჯდომარე;მელანი ჰარტი, ეკონომიკური ზრდის, ენერგეტიკისა და გარემოს დაცვის საკითხებში სახელმწიფო მდივნის მოადგილის ოფისში ჩინეთისა და ინდო-წყნარი ოკეანის რეგიონის უფროსი მრჩეველი;რიუიჩი ფუნაცუ, იაპონიის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ეკონომიკური უსაფრთხოების პოლიტიკის განყოფილების დირექტორი; დამარიკო ტოგაში, იაპონიის უსაფრთხოებისა და თავდაცვის პოლიტიკის მკვლევარი სტრატეგიული კვლევების საერთაშორისო ინსტიტუტში.

განიხილეს შემდეგი კითხვები:

• როგორ შეუძლიათ ქვეყნებს ერთად იმუშაონ ეკონომიკური იძულების გამოწვევის დასაძლევად და როგორ შეიძლება ამ კონტექსტში კოლექტიური ეკონომიკური შეკავების სტრატეგიის განხორციელება?
• როგორ შეუძლიათ ქვეყნებს დაძლიონ ჩინეთის მხრიდან შურისძიების შიში და ერთობლივად იმუშაონ მისი იძულებითი ზომების მიმართ შიშის დასაძლევად?
• შეუძლიათ თუ არა ტარიფებს ეკონომიკური იძულების ეფექტურად მოგვარება და რა სხვა ინსტრუმენტები არსებობს?
• რა როლი შეუძლიათ შეასრულონ საერთაშორისო ინსტიტუტებმა, როგორიცაა WTO, OECD და G7, ეკონომიკური იძულების პრევენციასა და მის წინააღმდეგ ბრძოლაში?
  

  კოლექტიური ეკონომიკური შეკავება

  ვიქტორ ჩააღიარა საკითხის სიმძიმე და მისი დამანგრეველი შედეგები. მან თქვა: „ჩინეთის ეკონომიკური იძულება რეალური პრობლემაა და ის არა მხოლოდ ლიბერალური სავაჭრო წესრიგის საფრთხეს წარმოადგენს. ეს საფრთხეს უქმნის ლიბერალურ საერთაშორისო წესრიგს“ და დასძინა: „ისინი აიძულებენ ქვეყნებს, გააკეთონ არჩევანი ან არ გააკეთონ არჩევანი ისეთ საკითხებზე, რომლებსაც ვაჭრობასთან არაფერი აქვთ საერთო. ეს დაკავშირებულია ისეთ საკითხებთან, როგორიცაა დემოკრატია ჰონგ-კონგში, ადამიანის უფლებები სინძიანგში და სხვა მრავალი რამ“. მისი ბოლოდროინდელი პუბლიკაციის ციტირებითსაგარეო საქმეთაჟურნალ „S“-ში მან მხარი დაუჭირა ასეთი იძულების შეკავების აუცილებლობას და წარმოადგინა „კოლექტიური მდგრადობის“ სტრატეგია, რომელიც გულისხმობს იმის აღიარებას, რომ ჩინეთის ეკონომიკური იძულების ქვეშ მყოფი მრავალი ქვეყანა ასევე ექსპორტს უწევს ჩინეთში იმ პროდუქტებს, რომლებზეც ისინი მნიშვნელოვნად არიან დამოკიდებულნი. ჩა ამტკიცებდა, რომ კოლექტიური მოქმედების საფრთხემ, როგორიცაა „კოლექტიური ეკონომიკური მოქმედების მე-5 მუხლი“, შესაძლოა გაზარდოს ხარჯები და შეაჩეროს „ჩინური ეკონომიკური ბულინგი და ურთიერთდამოკიდებულების იარაღად გამოყენება“. თუმცა, მან ასევე აღიარა, რომ ასეთი ქმედების პოლიტიკური მიზანშეწონილობა რთული იქნებოდა.

  მელანი ჰარტიმან განმარტა, რომ ეკონომიკური იძულების სცენარები და სამხედრო კონფლიქტები სხვადასხვა კონტექსტია და ეკონომიკური იძულება ხშირად „ნაცრისფერ ზონაში“ ხდება და დასძინა: „ისინი განზრახ არ არის გამჭვირვალე. ისინი განზრახ იმალება“. იმის გათვალისწინებით, რომ პეკინი იშვიათად აღიარებს საჯაროდ სავაჭრო ზომების იარაღად გამოყენებას და ამის ნაცვლად იყენებს დამალვის ტაქტიკას, მან კიდევ ერთხელ გაიმეორა, რომ მნიშვნელოვანია გამჭვირვალობის უზრუნველყოფა და ამ ტაქტიკის გამოაშკარავება. ჰარტმა ასევე ხაზი გაუსვა, რომ იდეალური სცენარი ის არის, როდესაც ყველა უფრო მდგრადია და შეუძლია ახალ სავაჭრო პარტნიორებსა და ბაზრებზე გადაერთოს, რაც ეკონომიკურ იძულებას „არასასურველ მოვლენად“ აქცევს.

  ეკონომიკური იძულების წინააღმდეგ ბრძოლის მცდელობები

  მელანი ჰარტიმან გაიზიარა აშშ-ის მთავრობის შეხედულებები, რომ ვაშინგტონი ეკონომიკურ იძულებას ეროვნული უსაფრთხოებისა და წესებზე დაფუძნებული წესრიგის საფრთხედ მიიჩნევს. მან დასძინა, რომ აშშ ზრდის მიწოდების ჯაჭვის დივერსიფიკაციას და სწრაფ მხარდაჭერას უწევს მოკავშირეებსა და პარტნიორებს, რომლებიც ეკონომიკური იძულების წინაშე დგანან, რაც აისახა აშშ-ის მიერ ლიეტუვისთვის ბოლოდროინდელ დახმარებაში. მან აღნიშნა აშშ-ის კონგრესში ამ საკითხის მოგვარების ორპარტიული მხარდაჭერა და განაცხადა, რომ ტარიფები შეიძლება არ იყოს საუკეთესო გამოსავალი. ჰარტმა აღნიშნა, რომ იდეალური მიდგომა გულისხმობს სხვადასხვა ერის კოორდინირებულ ძალისხმევას, მაგრამ რეაგირება შეიძლება განსხვავდებოდეს კონკრეტული საქონლისა თუ ბაზრის მიხედვით. ამიტომ, მან აღნიშნა, რომ ყურადღება გამახვილებულია თითოეული სიტუაციისთვის საუკეთესო ვარიანტის პოვნაზე და არა ერთი ზომის ყველასთვის შესაფერისი მიდგომის გამოყენებაზე.

  მარიკო ტოგაშიტოგაშიმ განიხილა იაპონიის გამოცდილება ჩინეთის მხრიდან იშვიათი მიწების მინერალებთან დაკავშირებული ეკონომიკური ზეწოლის შესახებ და აღნიშნა, რომ იაპონიამ ტექნოლოგიების განვითარების გზით დაახლოებით 10 წელიწადში შეძლო ჩინეთზე დამოკიდებულების 90 პროცენტიდან 60 პროცენტამდე შემცირება. თუმცა, მან ასევე აღიარა, რომ 60%-იანი დამოკიდებულება კვლავ მნიშვნელოვანი დაბრკოლებაა დასაძლევად. ტოგაშიმ ხაზი გაუსვა დივერსიფიკაციის, ფინანსური მხარდაჭერისა და ცოდნის გაზიარების მნიშვნელობას ეკონომიკური ზეწოლის თავიდან ასაცილებლად. იაპონიის სტრატეგიული ავტონომიის მიღწევაზე ფოკუსირებისა და სხვა ქვეყნებზე დამოკიდებულების გაზრდისა და შემცირების აუცილებლობის ხაზგასმისას, მან აღნიშნა, რომ სრული სტრატეგიული ავტონომიის მიღწევა ნებისმიერი ქვეყნისთვის შეუძლებელია, რაც კოლექტიურ რეაგირებას მოითხოვს და აღნიშნა: „ქვეყნის დონეზე ძალისხმევა, რა თქმა უნდა, მნიშვნელოვანია, მაგრამ შეზღუდვების გათვალისწინებით, ვფიქრობ, რომ მსგავსი აზროვნების მქონე ქვეყნებთან ერთად სტრატეგიული ავტონომიის მიღწევა კრიტიკულად მნიშვნელოვანია“.

  ეკონომიკური იძულების საკითხის განხილვა G7-ზე

   

  რიუიჩი ფუნაცუიაპონიის მთავრობის პერსპექტივა გაიზიარა და აღნიშნა, რომ ეს თემა ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი იქნება, რომელიც წელს იაპონიასთან ერთად დიდი შვიდეულის ლიდერების შეხვედრაზე განიხილება. ფუნაცუმ 2022 წლიდან ეკონომიკური იძულების შესახებ დიდი შვიდეულის ლიდერების კომუნიკეს ფორმულირება მოიყვანა: „ჩვენ გავზრდით ჩვენს სიფხიზლეს საფრთხეების მიმართ, მათ შორის ეკონომიკური იძულების მიმართ, რომლებიც გლობალური უსაფრთხოებისა და სტაბილურობის შელახვისკენაა მიმართული. ამ მიზნით, ჩვენ გავაგრძელებთ გაძლიერებულ თანამშრომლობას და შევისწავლით მექანიზმებს შეფასების, მზადყოფნის, შეკავებისა და ასეთ რისკებზე რეაგირების გასაუმჯობესებლად, საუკეთესო პრაქტიკის გამოყენებით, როგორც დიდი შვიდეულის ფარგლებში, ასევე მის ფარგლებს გარეთ არსებული რისკების მოსაგვარებლად“ და თქვა, რომ იაპონია ამ ფორმულირებას წელს პროგრესის მისაღწევად სახელმძღვანელოდ მიიღებს. მან ასევე ახსენა საერთაშორისო ორგანიზაციების, როგორიცაა ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაცია, როლი „საერთაშორისო ცნობიერების ამაღლებაში“ და მოიყვანა ASPI-ის 2021 წლის ანგარიში სახელწოდებით:სავაჭრო იძულებაზე რეაგირება, რომელშიც შემოთავაზებული იყო ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის (OECD) მიერ იძულებითი ზომების ინვენტარიზაციის შემუშავება და მონაცემთა ბაზის შექმნა მეტი გამჭვირვალობისთვის.

   

  იმის საპასუხოდ, თუ რა შედეგის მიღწევა სურთ პანელისტებს წლევანდელი G7 სამიტისგან,ვიქტორ ჩა„განხილვა სტრატეგიის შესახებ, რომელიც ავსებს ან ავსებს ზემოქმედების შერბილებას და მდგრადობას, რომელიც განიხილავს, თუ როგორ შეუძლიათ G7-ის წევრებს თანამშრომლობა კოლექტიური ეკონომიკური შეკავების რაიმე ფორმის სიგნალიზაციის თვალსაზრისით“, ჩინეთის ფუფუნებისა და შუალედური სტრატეგიული საქონლის მიმართ მაღალი დამოკიდებულების იდენტიფიცირებით. მარიკო ტოგაშიმ გაიმეორა, რომ იმედოვნებს კოლექტიური მოქმედების შემდგომ განვითარებასა და განხილვას და ხაზი გაუსვა ქვეყნებს შორის ეკონომიკურ და სამრეწველო სტრუქტურებში არსებული განსხვავებების აღიარების მნიშვნელობას, რათა იპოვონ საერთო ენა და დაადგინონ, თუ რა კომპრომისებზე არიან ისინი მზად.

   

  პანელის წევრებმა ერთხმად აღიარეს ჩინეთის მიერ წამოწყებულ ეკონომიკურ იძულებასთან გამკლავების სასწრაფო ზომების საჭიროება და მოუწოდეს კოლექტიური რეაგირებისკენ. მათ შემოგვთავაზეს ერებს შორის კოორდინირებული ძალისხმევა, რაც გულისხმობს მდგრადობისა და მიწოდების ჯაჭვის დივერსიფიკაციას, გამჭვირვალობის ხელშეწყობას და კოლექტიური ეკონომიკური შეკავების შესაძლებლობის შესწავლას. პანელის წევრებმა ასევე ხაზი გაუსვეს თითოეული სიტუაციის უნიკალური გარემოებების გათვალისწინებით მორგებული რეაგირების საჭიროებას, ერთიან მიდგომაზე დაყრდნობის ნაცვლად, და შეთანხმდნენ, რომ საერთაშორისო და რეგიონულ დაჯგუფებებს შეუძლიათ გადამწყვეტი როლის შესრულება. მომავლის გათვალისწინებით, პანელის წევრებმა მომავალი G7 სამიტი ეკონომიკური იძულების წინააღმდეგ კოლექტიური რეაგირების სტრატეგიების შემდგომი შესწავლის შესაძლებლობად მიიჩნიეს.